Advies van De Tuincoach

Hoe leg je een bloemenweide aan?

Ben je uitgekeken op dat grote grasplein? Wil je de natuur binnenlaten in jouw tuin? Heb je plaats voor een bloemenrijk verwilderd plekje in jouw tuin? Misschien is een bloemenweide dan wel de geschikte oplossing! Maar ja….hoe begin je daar nu aan? In dit artikel legt Tuincoach Dieter haarfijn uit hoe je zelf jouw bloemenweide kan aanleggen en beheren.

Een bloemenweide bruist van biodiversiteit, is onderhoudsvriendelijk en oogt mooi!

1. Bepaal eerst hoe het met jouw bodem is gesteld!

Je kan niet zomaar gelijk welk bloemenmengsel inzaaien in jouw tuin. Het is belangrijk eerst de bodemgesteldheid van de plaats waar je jouw bloemenweide wil aanleggen goed te kennen. De bodemgesteldheid omvat 4 factoren: de bodemstructuur (zand, zandleem, leem, klei), de zuurtegraad (zuur, neutraal, basisch), het vochtgehalte (droog, vochtig, nat) en de voedingswaarde (arme schrale grond of eerder rijk aan voedingselementen). Gronden met een zeer hoge voedingswaarde zijn minder geschikt voor een bloemenweide, omdat planten hier eerder geneigd zijn om energie te stoppen in hun (vegetatieve) groei en minder in hun bloei. Bij te schrale gronden kan een lichte basisbemesting aangewezen zijn (NPK 6.7.8 (met meer kalium dan stikstof)). Laat best een bodemstaal analyseren voor je begint!

2. Kies het juiste bloemenmengsel voor jouw bloemenweide!

De keuze van het mengsel hangt af van een aantal factoren. Eerst en vooral de bodemgesteldheid, zoals hierboven beschreven. Ten tweede is de standplaats van de bloemenweide belangrijk. Plan je die op een meer (half)beschaduwde plaats of in de volle zon? Ten derde: waarom kies je voor een bloemenweide? Om vlinders en bijen aan te trekken? Om vogels in de winter van voedsel te voorzien? Om zelf jouw veldboeketjes te kunnen plukken? Of puur om esthetische redenen? In siertuinen gaat het vaak om de laatste reden, waarbij ook het aantrekken van bijen en vlinders prioriteit krijgt.
Je zal zien dat je in bloemenweidemengsels ook de keuze hebt tussen eenjarige, tweejarige of meerjarige mengsels. Eenjarige en tweejarige mengsels zijn doorgaans iets minder interessant voor de biodiversiteit en zijn arbeidsintensiever (je moet ze vaker herzaaien!). Bij meerjarige mengsels zitten in vele gevallen eveneens zaden van een-en tweejarige planten om de eerste jaren toch voldoende bloemen te hebben in jouw bloemenweide.

Tip: Laat je niet verleiden door de kleurrijke ‘carnavalmengsels’ beschikbaar in de handel, deze bevatten vaak uitheemse soorten die minder interessant zijn. Schaf je bloemenweidemengsel aan bij een gespecialiseerde verdeler, zoals bijvoorbeeld www.ecoflora.be.

3. Bereid de bodem goed voor!

Om jouw bloemenweide alle kansen op succes te geven, is het belangrijk de bodem goed voor te bereiden. Die mag zeker niet voedselrijk zijn en vol organisch materiaal, anders is de kans groot dat woekeronkruiden en grassen de bovenhand krijgen! Wanneer je een bloemenweide voorziet op een plaats waar nu gras groeit, dien je het gras 3-4 cm af te plaggen (niet spitten!) en te verwijderen, zodat je met een ‘propere lei’ kan beginnen. Bij rijke grond kan het nuttig zijn om rivierzand door te mengen in de toplaag van het zaaibed van de bloemenweide.

4. De bloemenweide inzaaien.

In principe kan een bloemenweide tijdens het hele groeiseizoen ingezaaid worden. Idealiter is de temperatuur niet te laag en is de grond toch voldoende vochtig. De beste resultaten worden bekomen wanneer ingezaaid wordt in september, maar ook in het voorjaar (april-mei) kan dit perfect. De hoeveelheid zaden per oppervlakte (g per are) is afhankelijk van het mengsel en kan je terugvinden op de verpakking van je bloemenweidemengsel. Om een goede verdeling te bekomen is het aan te raden het zaad eerst goed te mengen met grof (rivier)zand alvorens manueel uit te spreiden. De meeste planten in bloemenweides zijn lichtkiemers. Het is dus helemaal niet nodig om de zaden diep in te werken! Lichtjes harken en een beetje aandrukken, zodat de wind geen vrij spel krijgt is voldoende (net zoals bij het inzaaien van een gazon).

Tip: Plant voor het zaaien voorjaarsbloembollen zoals krokus en wilde tulpen op de plaats waar jouw bloemenweide moet komen, dat verlengt de bloeiboog voor de bestuivers en zorgt voor kleur in het vroege voorjaar!

5. Geduld loont! En dan volop genieten van jouw bloemenweide!

Na het zaaien heb je wat geduld nodig, immers niet alle zaden kiemen even snel! Er zijn zelfs zaden in jouw bloemenweide die pas in het volgende jaar zullen kiemen. Een snel resultaat is niet altijd het beste resultaat op de lange termijn. Je zal de bloemenweide ook zien evolueren doorheen de jaren. Planten beconcurreren elkaar en niet alle soorten zullen aanwezig blijven.

6. Onderhoud en beheer van een bloemenweide

Ook al is in een particuliere tuin het maaien van een bloemenweide op zich niet nodig, toch is het raadzaam om dit eenmaal of tweemaal per jaar te doen, afhankelijk van de voedselrijkheid van de bodem. Het beste tijdstip om te maaien is eind september/begin oktober. We zien dat bloemenweides die dan gemaaid zijn, ook vroeger ‘starten’ in het voorjaar. In het voorjaar kan ook gemaaid worden na 15 juni, zoals bij openbare bloemenweides, maar dit is niet per se altijd een must. We maaien tot op een hoogte van 10 à 15 cm en laten het maaisel een week liggen, zodat de zaden op de bodem kunnen vallen. Nadien voer je het maaisel af, zodat de grond niet verrijkt wordt met voedingsstoffen.

Wanneer we merken dat grassen de overhand dreigen te nemen in de bloemenweide kan eventueel ratelaar (Rhinanthus) ingezaaid worden. Deze halfparasiet parasiteert op grassen en zorgt ervoor dat de groei van grassen ingetoomd wordt.

Heb je advies nodig bij het ontwerpen van je tuin en plantenborders of wil je het ontwerp overlaten aan een professional? Informeer over onze prijzen rond tuincoaching en tuinontwerp.